Dzięki dotacji Agencji Badań Medycznych (ABM), chorzy na raka prostaty (raka gruczołu krokowego) będą mieli możliwość udziału w wysoce innowacyjnym projekcie prowadzonym przez Uniwersytet Medyczy w Białymstoku:
„Wieloośrodkowa ocena przydatności klinicznej innowacyjnego badania PET/MR z wykorzystaniem radioznacznika 68Ga-PSMA-11 w planowaniu terapii personalizowanej u chorych na raka gruczołu krokowego”
Rak Prostaty (gruczołu krokowego, stercza)
Rak prostaty jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym w populacji męskiej w Europie, a drugim (po raku płuca) na świecie. W ostatnich latach obserwuje się stały wzrost zachorowań. W 2017 zdiagnozowano raka prostaty w Polsce u 16 253 mężczyzn, odnotowano 5 365 zgonów. Umieralność z powodu tego nowotworu w krajach Unii Europejskiej to średnio 37,4/100 tys. Niestety w Polsce jest relatywnie wysoka i wynosi 48,4/100 tys.
Diagnostyka raka prostaty
Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU) wskazują na to, że w niektórych sytuacjach standardowe metody obrazowania mają niewystarczającą wartość diagnostyczną. W oparciu o obiecujące wyniki dotychczasowych doniesień klinicznych i naukowych, zaleca się stosowanie metody PET/CT (pozytonowa emisyjna tomografia z tomografią komputerową) z użyciem innowacyjnego radioznacznika 68Ga-PSMA (ang. Prostate Specific Membrane Antigen) u pacjentów ze wczesną wznową biochemiczną po leczeniu radykalnym oraz u chorych z rakiem prostaty średniego i wysokiego ryzyka w przedoperacyjnej ocenie zaawansowania zmian.
Poza skanerami PET/CT od 2011 r. na rynku medycznym dostępna jest również technika symultanicznego PET/MR (pozytonowa emisyjna tomografia z rezonansem magnetycznym). Jej innowacyjność polega na tym, że jednoczasowo razem z badaniem PET przeprowadzany jest diagnostyczny MR całego ciała z wykorzystaniem wielu sekwencji, w tym z mpMR (multiparametryczny rezonans magnetyczny) miednicy mniejszej.
Badanie molekularne PET/MR jest techniką multimodalną dostarczającą wielu danych, poza tymi z badania PET oraz strukturalnymi z MR, również informacje dotyczące gęstości komórkowej, perfuzji tkanek i in., ponadto posiada lepszą rozdzielczość w ocenie tkanek miednicy mniejszej oraz niską dawkę promieniowania jonizującego. Najnowsze, jeszcze nieliczne, doniesienia wskazują na wyższość techniki 68Ga-PSMA PET/MR względem 68Ga-PSMA PET/CT jako metody obrazowej u chorych na raka gruczołu krokowego.
Materiały i metody
Wieloośrodkowym badaniem prospektywnym zostanie objętych 366 chorych:
- 183 z RGK pośredniego i wysokiego ryzyka przed wdrożeniem leczenia radykalnego
- 183 z rozpoznaniem wznowy biochemicznej po przebytym leczeniu radykalnym.
Otrzymane dane będą weryfikowane wynikami z badania histopatologicznego (u pacjentów poddanych prostatektomii radykalnej lub poddanych biopsji celowanej prostaty opartej na nawigacji obrazem PET/MR) i/lub poprzez 12-miesięczną obserwację chorych (u wszystkich pacjentów pomiar wartości PSA).
Włączenie 68Ga-PET/MR do standardowego postępowania u chorych z RGK może istotnie poprawić efektywność leczenia radykalnego oraz umożliwić optymalizację ścieżki terapeutycznej z personalizacją procedur, co w obserwacji długofalowej może wydłużyć czas przeżycia oraz jakość życia chorych na raka prostaty.
Nabór pacjentów do projektu rozpocznie się w drugiej połowie 2021 r.