Współczesna medycyna rozwija się bardzo dynamicznie, co pozwala na coraz dokładniejsze wykrywanie różnych chorób, w tym nowotworów. Zidentyfikowanie zmian na jak najwcześniejszym etapie choroby pozwala na wdrożenie skutecznych metod leczniczych, a w efekcie prowadzi do znacznego zwiększenia szans na pełne wyzdrowienie pacjenta. Dlatego też coraz popularniejsze stają się badania całego ciała, które pełnią rolę badań przesiewowych lub są wykorzystywane w procesie monitorowania skutków leczenia. Niemniej niezwykle ważne jest aby właściwie rozumieć możliwości i ograniczenia tej techniki, tak aby właściwie zinterpretować otrzymane wyniki. Niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć Państwu badanie całego ciała w rezonansie magnetycznym (WBMR, Whole-body magnetic resonance). Pod tą nazwą kryje się wiele różnych rodzajów badań, a możliwości zależą od zastosowanego protokołu, użytego aparatu oraz doświadczenia zespołu odpowiedzialnego za wykonanie i interpretację wyników.
W naszych pracowniach wykonujemy badania całego ciała zgodnie z protokołem ONCO-RADS. Wykorzystujemy przy tym nowoczesny rezonans magnetyczny Siemens Magnetom SOLA 1.5T. Wytyczne ONCO-RADS zostały opracowane przez międzynarodowych ekspertów i zatwierdzone przez Towarzystwo Radiologiczne Ameryki Północnej (RSNA), które jest wiodącym towarzystwem radiologicznym na świecie, w celu ujednolicenia procedur diagnostycznych w rezonansie magnetycznym oraz zapewnienia odpowiedniej jakości badań.
Co obejmuje badanie MRI całego ciała?
Badanie całego ciała metodą rezonansu magnetycznego obejmuje obszar od czubka głowy do połowy ud, co pozwala na ocenę wielu narządów wewnętrznych w poszukiwaniu ewentualnych zmian zapalnych lub nowotworowych. Skan całego ciała obejmuje następujące okolice: głowę (w tym mózg, czaszkę i struktury wewnętrzne), szyję (obejmującą kręgi szyjne i struktury w obrębie szyi), klatkę piersiową (płuca, serce, naczynia krwionośne), brzuch (narządy wewnętrzne, takie jak wątroba, trzustka i jelita) oraz miednicę (narządy płciowe, pęcherz moczowy). Skan całego ciała trwa około 60 minut i dostosowany jest do wykrywania zmian onkologicznych. Jest to szczególnie istotne u pacjentów onkologicznych, ponieważ umożliwia wczesne wykrycie rozprzestrzeniania się choroby i skuteczniejsze monitorowanie jej rozwoju. Wprowadzenie standardu protokołu skanowania całego ciała w rezonansie magnetycznym ma na celu ujednolicenie metod przeprowadzania, interpretacji i raportowania tych badań. Wytyczne, opracowane przez międzynarodowych ekspertów, pomagają ograniczyć różnice w podejściu do MRI całego ciała (WBMR). Standaryzacja tych procedur pozwala na skuteczniejsze porównywanie wyników i lepszą kontrolę przebiegu leczenia. W naszej pracowni każde badanie rezonansu całego ciała realizowane jest zgodnie z protokołem ONCO-RADS, który zoptymalizowany jest do wykrywania chorób nowotworowych.
Kiedy wykonać badanie rezonansu całego ciała?
Zgodnie z zaleceniami RSNA skan całego ciała może być wykorzystywany jako badanie przesiewowe lub monitorowanie stanu zaawansowania choroby nowotworowej. RSNA zaleca wykonywanie skanu całego ciała u pacjentów, u których istnieje wysokie ryzyko wystąpienia nowotworów mogących rozprzestrzeniać się na różne narządy. Jak podkreśla RSNA, coroczne badanie MRI całego ciała odgrywa szczególnie istotną rolę u pacjentów z zespołami genetycznymi predysponującymi do rozwoju nowotworów, takimi jak zespół Li-Fraumeni (LFS) czy dziedziczna paragangliomatoza. Technika ta nie tylko umożliwia wczesne wykrycie zmian nowotworowych, ale również precyzyjne monitorowanie leczenia, pomagając lekarzom lepiej dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Takie podejście pozwala na szybsze i skuteczniejsze reagowanie na rozwój choroby, co poprawia zarówno rokowania, jak i jakość życia pacjentów. W rezonansie magnetycznym w odróżnieniu od innych technik obrazowania całego ciała, takich jak PET lub tomografia komputerowa, nie stosuje się promieniowania jonizującego. Dlatego też badanie to uznawane jest za bezpieczne. Dlatego też towarzystwa radiologiczne rekomendują je jako badanie przesiewowe. Skan całego ciała w rezonansie magnetycznym umożliwia ocenę różnych narządów pod kątem obecności przerzutów. Jest to bardzo ważne, ponieważ pozwala wykryć zmiany, które mogą być trudne do zauważenia przy tradycyjnych badaniach. Należy jednak pamiętać, że żadne badanie, w tym rezonans magnetyczny, nie jest w stanie wykryć wszystkich możliwych zmian w organizmie. Skan całego ciała stanowi istotne narzędzie w diagnostyce, ale w niektórych przypadkach może być konieczne uzupełnienie go innymi badaniami dla pełniejszej oceny stanu zdrowia.
Jaka jest różnica między badaniem całego ciała a badaniem poszczególnych okolic w rezonansie magnetycznym?
Nie można traktować badania całego ciała jako odpowiednika rezonansu magnetycznego wszystkich okolic anatomicznych. Jeśli pacjent chciałby zbadać swój kręgosłup pod kątem zmian zwyrodnieniowych bardziej przydatnym badaniem będzie rezonans całego kręgosłupa lub poszczególnych odcinków protokołem dostosowanym do tego celu.
Badanie wykonane zgodnie z protokołem ONCO-RADS może być pomocne w wykrywaniu zmian ogólnoustrojowych, ale do pełnej diagnozy często niezbędne są bardziej ukierunkowane badania. Skan całego ciała, choć bardzo przydatny, nie powinien być traktowany jako jedyne narzędzie diagnostyczne. Jest on jednym z wielu elementów, które pomagają w ocenie stanu zdrowia pacjenta, szczególnie w kontekście nowotworów. Inne badania, takie jak tomografia komputerowa (CT) czy rezonans magnetyczny (MRI) poszczególnych okolic ciała, dostarczają bardziej szczegółowych informacji w konkretnej lokalizacji.
Lekarz radiolog po wykonaniu badania dokonuje analizy zgodnie z przywołanymi wytycznymi ONCO-RADS, wskazując miejsca w ciele pacjenta, które mogą świadczyć o zmianach nowotworowych. W takiej sytuacji zaleca dalsze pogłębienie diagnostyki, np. wykonanie rezonansu magnetycznego konkretnego narządu z podaniem środka kontrastowego lub wykonanie wysoce specjalistycznego badania PET.
BioSkaner w diagnostyce onkologicznej
W naszych pracowniach oferujemy nie tylko badania rezonansu magnetycznego, ale również najbardziej zaawansowane obrazowanie całego ciała, tj. pozytonowej tomografię emisyjną (PET) z rezonansem magnetycznym i tomografią komputerową. Pacjenci mogą również wykonać rezonans magnetyczny (MR) każdej okolicy oraz badania tomografii komputerowej (CT). Możemy Państwu zaproponować tak szeroką diagnostykę dzięki wykorzystaniu aż 4 aparatów, a do dyspozycji pacjentów są:
- Biograph mMR 3T – to unikalny aparat PET/MR, który łączy obrazowanie PET i MR, w efekcie uzyskujemy obraz fuzyjny, który pozwala na dokładniejszą diagnostykę.
- Discovery 710 firmy GE, który umożliwia precyzyjne badania przy użyciu technologii pozytonowej tomografii emisyjnej, jak i tomografii komputerowej (64 rzędy).
- Magnetom Vida 3T, najnowocześniejszy aparat lidera rynkowego, firmy Siemens Healthineers w technologii 3T.
- Magentom Sola 1.5T, który dzięki wykorzystaniu szeregu rozwiązań z zakresu AI (sztucznej inteligencji) oraz DL (deep learningu) pozwala na osiągnięcie wysokiej jakości obrazów, przy stosunkowo krótkim czasie badania, co oczywiście poprawia komfort pacjenta.
Dzięki tej różnorodności możemy dostosować badania do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. W efekcie pacjent może zostać objęty kompleksową diagnostyką w jednym miejscu.
Bibliografia
- Oncologically Relevant Findings Reporting and Data System (ONCO-RADS): Guidelines for the Acquisition, Interpretation, and Reporting of Whole-Body MRI for Cancer Screening. Giuseppe Petralia, MD • Dow-Mu Koh, MD • Raj Attariwala, MD, PhD • Joseph J. Busch, MD • Ros Eeles, MD • David Karow, MD, PhD • Gladys G. Lo, MD • Christina Messiou, MD • Evis Sala, MD, PhD • Hebert A. Vargas, MD • Fabio Zugni, MD • Anwar R. Padhani, MD Radiology 2021; 299:494–507.
- Applying ONCO-RADS to whole-body MRI cancer screening in a retrospective cohort of asymptomatic individuals. Yong-Sin Hu, Chia-An Wu, Dao-Chen Lin, Po-Wei Lin, Han-Jui Lee, Lo-Yi Lin & Chung-Jung Li.
- Radiologic screening and surveillance in hereditary cancers.
Aktualne projekty naukowe
