Zastosowanie 68Ga-PSMA-11 PET/MR w RGK

Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego jest nowotworem złośliwym rozwijającym się w gruczole krokowym (inaczej w prostacie) u mężczyzn. Występuje bardzo często, a w ostatnich latach coraz częściej wśród młodszych pacjentów [1-3]. W wielu przypadkach jest chorobą przewlekłą i wpływa na różne aspekty życia chorego, prowadząc ostatecznie do obniżenia zarówno jego jakości jak i funkcjonowania. Może tworzyć przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych lub odległych narządów, często do kości, rzadziej do płuc, mózgu i wątroby [4].

Diagnostyka RGK – obecny standard

Aktualnie złotym standardem postępowania w wykrywaniu, i określeniu umiejscowienia zmiany nowotworowej jest badanie MR (rezonans magnetyczny). Dodatkową diagnostykę obrazową u chorych onkologicznych stanowi badanie PET/CT. Badanie jest uznawane za bezpieczne, a stosowane są radiofarmaceutyki takie jak: 11C/18F-cholina, 11C-octan, 18F-flucyklovin oraz 68Ga/18F-PSMA. Leki te są nieszkodliwe dla pacjenta, dawka jest dobierana indywidualnie, na podstawie masy ciała chorego, a wydalane są głównie przez nerki. Więcej informacji na temat radiofarmaceutyków znajdziecie Państwo tutaj. Oferta naszej placówki BioSkaner umożliwia zarówno wykonanie badania MR prostaty, jak i PET/CT. W obu przypadkach prywatnie oraz bezpłatnie w ramach umowy z NFZ.  Szczegółowe informacje na temat aktualnych terminów oraz cen badań znajdziecie Państwo na dedykowanych podstronach dla badań rezonansu magnetycznego lub badań PET/CT.

68Ga-PSMA-11

Największą czułością i swoistością w diagnostyce raka gruczołu krokowego cechuje się radiofarmaceutyk 68Ga-PSMA-11, a technika PET/CT z PSMA ma wyższą wartość niż standardowo stosowane metody takie jak MR, TK jamy brzusznej, scyntygrafia kości czy PET/CT ze znakowaną radioizotopami choliną. Niestety, chociaż radiofarmaceutyk 68Ga-PSMA-11 jest zalecany przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne, ze względu na dotychczas ograniczoną dostępność, nie został jeszcze wprowadzony jako standard postępowania [5, 6], mimo iż przeprowadzone badania naukowe wskazują, że wdrożenie 68Ga-PSMA-11 PET do diagnostyki, w przypadku 51-76% chorych powoduje zmianę decyzji terapeutycznej [7, 8, 9].

Co jest bardzo ważne, badanie z użyciem 68Ga-PSMA-11, istotnie zwiększa możliwości wykrycia wczesnej wznowy, ponieważ już przy wartościach PSA <1 ng/ml, (z 11C/18F-choliną przy PSA 1-2 ng/ml u 5-24% pacjentów) a rozdzielczość w wykrywaniu przerzutów do węzłów chłonnych jest bardzo wysoka i wynosi nawet 3 mm (od 2,4 mm średnicy) [10, 11, 12].

Naukowcy wskazują na potrzebę zastąpienia konwencjonalnych metod obrazowania, czyli CT i scyntygrafii kości, techniką PSMA PET/CT u chorych z grupy wysokiego ryzyka przed wdrożeniem leczenia radykalnego [13], co również zostało podkreślone w badaniach weryfikowanych oceną histopatologiczną zmian pooperacyjnych [14].

Radiofarmaceutyk 68GaPSMA-11 od grudnia 2022 r. mamy możliwość pozyskać w pracowni radiochemicznej naszego ośrodka BioSkaner. Jest to lek wyznakowany przez pierwiastek promieniotwórczy 68-gal z ligandem PSMA-11, a mechanizm jego działania polega na wiązaniu się z komórkami prostaty. Ligand PSMA-11 pełni rolę nośnika i umożliwia lokalizację radioznacznika w miejscu docelowym w ciele pacjenta, charakteryzuje się krótkim okresem półrozpadu, który wynosi 68 minut. Lek podawany jest dożylnie, w śladowych ilościach i dostarcza minimalną dawkę promieniowania jonizującego nie wpływając na samopoczucie pacjenta, jest idealnym izotopem do diagnostyki, ponieważ szybko wydala się z organizmu pacjenta, głównie przez nerki [15, 16].

PET/MR z PSMA

Na świecie, od roku 2011 dostępna jest również diagnostyka izotopowa techniką PET/MR. Badanie molekularne PET/MR dostarcza wielu danych zarówno z badania PET jak i z MR, oraz niską dawkę promieniowania jonizującego jedynie od zastosowanego radioznacznika [17, 18]. Nasz ośrodek BioSkaner wykonuje badania PET/MR od 2015 roku. Większą ilość informacji na temat innowacyjności badania PET/MR znajdziecie Państwo tutaj. Technika PET/MR, mimo jej wprowadzenia do zastosowania u ludzi ponad dekadę temu, nadal pozostaje metodą nowatorską.

Połączenie PET i MR całego ciała w jednym badaniu zwiększa dokładność oceny zaawansowania zmian oraz zdolność do wykrywania niewielkich ognisk, już przy bardzo niskich wartościach PSA, nawet < 0,2 ng/ml a odsetek pacjentów, u których wykryto wznowę jest wyższy dla PSMA PET/MR [19, 20].

Już pierwsze doniesienia naukowe świadczyły o wartości PSMA PET/MR przewyższającej PSMA PET/CT. Szerzej  na temat różnic w badaniach PET/MR vs. PET/CT pisaliśmy w artykułach o badaniu PET/MR i na stronie prezentującej porównanie tych dwóch technik. W przeglądzie systematycznym porównującym 3182 publikacji dotyczących PET/MRI w onkologicznych wskazaniach, największą wartość diagnostyczną względem PET/CT, technika PET/MRI wykazuje w diagnostyce wznowy u chorych z rakiem prostaty [21].

Aktualnie dostępne wyniki badań wskazują na bardzo wysoką wartość PSMA PET/MR – czułość do 96%, swoistość do 100% [5, 22, 23, 24], i co niezwykle istotne, radioterapia jako metoda radykalizująca leczenie, ma wyższą skuteczność, gdy do lokalizacji wznowy dochodzi przy jak najniższych wartościach PSA, najkorzystniej < 0,2 ng/ml [25, 26]. Należy tutaj dodać, iż nasz ośrodek BioSkaner spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa badań i posiada akredytację EARL.

Metoda łącząca PET/MRI w jednym badaniu jest podkreślana jako badanie o najwyższej wartości wśród wszystkich dostępnych technik stosowanych w diagnostyce u pacjentów ze wznową biochemiczną raka gruczołu krokowego [9]. W przypadku istotnego ze strony pacjenta przeciwwskazania, jakim jest silna klaustrofobia, w placówce BioSkaner możemy wykonać badanie w znieczuleniu ogólnym.

Niestety badania PET/MR, z uwagi na swoją innowacyjność, nie są jeszcze refundowane. W związku z tym badania realizowane są jedynie za odpłatnością. Aktualny cennik badań możecie Państwo znaleźć tutaj. Jednocześnie nasze dwie pracownie LOM Scan i BioSkaner wprowadziła wspólną ofertę, która pozwala na redukcję kosztów badania PET/MR.

Rak gruczołu krokowego rozwija się bardzo  wolno i przez wiele lat może nie dawać objawów. Stąd też szybka i precyzyjna ocena stadium zaawansowania procesu nowotworowego, zarówno przed rozpoczęciem leczenia, jak i przy podejrzeniu wznowy, jest niezbędna do podjęcia optymalnych decyzji terapeutycznych [11, 27]. Zapraszamy do skorzystania z bogatej oferty diagnostycznej naszej placówki BioSkaner.

Literatura

1. Bray F., Ferlay J et al. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018 Nov;68(6):394-424.
2. European Cancer Information System.
3. Krajowy Rejestr Nowotworów.
4. Wysocki W. – Rak Prostaty | Onkologia mp.pl.
5. Mottet N., van den Bergh R.C.N. et al. EAU-ESTRO-ESUR-SIOG Guidelines on Prostate Cancer. Eur Urol. 2017 Apr;71(4):630-642.
6. Annunziata S., Pizzuto D.A. et al. Diagnostic Performance of PET Imaging Using Different Radiopharmaceuticals in Prostate Cancer According to Published Meta-Analyses. Cancers (Basel) 2020 Aug. 4;12(8): E2153.
7. Scosyrev E., Messing E. M. et al. Prostate cancer in the elderly: frequency of advanced disease at presentation and disease-specific mortality. Cancer, 2012. 118: 3062.
8. Morigi, J.J., Stricker P. D. et al. Prospective Comparison of 18F-Fluoromethylcholine Ver-sus 68Ga-PSMA PET/CT in Prostate Cancer Patients Who Have Rising PSA After Cura-tive Treatment and Are Being Considered for Targeted Therapy. J Nucl Med, 2015. 56: 1185. World J Urol. 2018 Apr;36(4):519-527. doi: 10.1007/s00345-018-2182-1. Epub 2018 Jan 17.
9. Corfield J., Perera M. et al. 68Ga-prostate specific membrane antigen (PSMA) positron emis-sion tomography (PET) for primary staging of high-risk prostate cancer: a systematic review. World J Urol. 2018 Apr;36(4):519-527. doi: 10.1007/s00345-018-2182-1. Epub 2018 Jan 17.
10. Ceci F., Herrmann K. et al. Impact of 11C-choline PET/CT on clinical decision making in recurrent prostate cancer: results from a retrospective two-centre trial. Eur J Nucl Mol Imaging 2014 Dec;41(12):2222-31.
11. Giovacchini G., Picchio M., et al. Predictive factors of 11C-choline PET/CT in patients with biochemical reccurence. Eur J Nucl Med Mol Imaging 2015.
12. Afshar-Oromieh A., Avtzi E. et al. The diagnostic value of PET/CT imaging with the (68)Ga-labelled PSMA ligand HBED-CC in the diagnosis of recurrent prostate cancer. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2015 Feb;42(2): 197-209.
13. Hofman Z, Lawrentschuk N. et al. Prostate-specific membrane antigen PET-CT in patients with high-risk prostate cancer before curative-intent surgery or radiotherapy (proPSMA): a pro-spective, randomised, multi-centre study. MBBS Lancet 2020 VOLUME 395, ISSUE 10231, P1208-1216, APRIL 11, 2020.
14. Nandurkar R., van Leeuwen P. 68Ga-HBEDD PSMA-11 PET/CT staging prior to radical prostatectomy in prostate cancer patients: Diagnostic and predictive value for the biochemical response to surgery. Br J Radiol. 2019 Mar;92(1095):20180667.
15. Sandgren K., Johansson L. et al. Radiation dosimetry of [68Ga]PSMA-11 in low-risk prostate cancer patients. EJNMMI Physics (2019) 6:2.
16. Broski S. M., Goenka A. H. et al. Clinical PET/MRI: 2018 Update. AJR Am J Roentgenol. 2018 Aug;211(2):295-313.
17. Martin O., Schaarschmidt B. et al. PET/MRI Versus PET/CT for Whole-Body Staging: Results from a Single-Center Observational Study on 1,003 Sequential Examinations Journal of Nu-clear Medicine, August 2020, Vol. 61:8, pp. 1131-1136.
18. Josep M. Martí-Climent1,2*, Elena Prieto et al. Effective dose estimation for oncological and neurological PET/CT procedures EJNMMI Research (2017) 7:37.
19. Hoffmann M. A., Wieler H. J., et al. The Impact of 68Ga-PSMA PET/CT and PET/MRI on the Management of Prostate Cancer. Urology. 2019 Aug;130:1-12.
20. De Visschere P., Standaert C. et al. A Systematic Review on the Role of Imaging in Early Recurrent Prostate Cancer. Eur Urol Oncol 2019 Feb;2(1):47-76.
21. Morsing A., Hildebrandt G. et al. Hybrid PET/MRI in major cancers: a scoping review. Re-ceived: 27 March 2019/Accepted: 13 June 2019 # Springer-Verlag GmbH Germany, part of Springer Nature 2019.
22. Barbosa F., Queiroz M., et al. Clinical perspectives of PSMA PET/MRI for prostate cancer. Clinics 2018, 73, 1–9.
23. Keidar Z., Gill R. et al. 68Ga-PSMA PET/CT in prostate cancer patients. Cancer Imaging 2018.
24. Sachpekidis C., Kopka K. et al.. „68Ga-PSMA-11 dynamic PET/CT imaging in primary prostatę cancer” Clin Nucl Med. 2016;41:473-479.
25. Pfister D., Bolla M. et al. Early salvage radiotherappy following following radical prostatectomy. Eur Urol. 2014 Jun;65(6):1034-43.
26. Tendulkar R. D., Agrawal S. et al. Contemorary update of a multi-institutional Predictive Nomogram for Salvage Radiotherapy After Radical Prostatectomy J Clin Onco 2016 Volume 34, Issue 30.
27. Liu D., Lehmann P. et al. Active surveillance versus surgery for low risk prostate cancer: a clinical decision analysis. J Urol, 2012. 187: 1241. 55.